“In mei 1944 werd ik geboren in een stadje in Tsjechië. Het was een slechte tijd om als joods meisje ter wereld te komen. Samen met mijn ouders dook ik onder. Wij werden verraden en op transport gesteld naar Theresienstadt. Later kwamen wij in Auschwitz terecht. Als baby van vier maanden werd ik naar de kinderafdeling gestuurd. Dr. Mengele vond mij interessant voor zijn experiment: Hoe lang kan een baby overleven in ijskoud water? In januari 1945 werd het kamp bevrijd. Ook mijn ouders hadden de beproevingen doorstaan. In 1949 emigreerden wij naar Israël. Het nieuwe leven was goed voor mij. Ik trouwde en wij kregen gezonde kinderen. Nu ben ik weduwe en grootmoeder van vier prachtige kleinkinderen. Alweer enige tijd ben ik onder behandeling van Dr. Friedman bij AMCHA in Kiriat Motzkin. Het is de enige plaats waar ze me echt begrijpen. Hier is mijn thuis. Ik leer te herdenken, maar ook te vergeten..” (Ruti Levi)
Achtergrond
Zes miljoen joden hebben de Holocaust of Sjoa niet overleefd. Na de oorlog vluchtten honderd- duizenden overlevenden naar Israël. Daar wonen nog altijd 180.000 van hen. Allemaal hebben ze traumatische ervaringen met deportatie, vlucht, onderduik, ‘medische’ experimenten, verlies van huis en haard en bovenal de herinnering aan vermoorde familieleden en vrienden. Bijna zeventig jaar later heeft het verleden velen ingehaald. Er is sprake van herbeleving van ervaringen uit die zwarte periode. Therapeutische hulp is bittere noodzaak. In Israël gaan duizenden overlevenden van de Sjoa gebukt onder ernstige psychische problemen als gevolg van hun ervaringen. Zij lijden aan slapeloosheid, nachtmerries, chronische ziekten gerelateerd aan ervaringen tijdens de Nazitijd, extreme nervositeit, depressiviteit en psychosomatische klachten.
Armoede en psychosociale hulp
Ruim 20% van de ouderen in Israël, onder wie veel Holocaust overlevenden, leeft in grote armoede. Een toenemend aantal AMCHA-cliënten kan de eigen bijdrage voor hun therapie niet meer betalen. Zonder psychosociale hulp kunnen zij niet verder; AMCHA stuurt nooit iemand weg. AMCHA Israël is in 1987 als non-profit organisatie opgezet door vrijwilligers, overlevenden van de Holocaust. In de beginperiode was de noodzaak daarvan niet voor iedereen duidelijk. Dankzij ondersteuning uit onder andere Nederland konden in 1988 de eerste deskundigen worden ingeschakeld. De professionele hulpverlening door AMCHA (Ivriet voor ‘jouw volk’) begon vanuit een klein centrum in Jeruzalem. Nu wordt in meer dan dertig grote en kleinere centra door zo’n 408 psychiaters, psychologen en maatschappelijk werkers hulp geboden aan de overlevenden. Dat gebeurt door middel van individuele therapie, groeps- en gezinstherapie, huisbezoek, hulpverlening per telefoon, persoonlijk consult en verwijzing, zelfhulpgroepen. Het aantal cliënten neemt nog altijd toe.